ایران مشاور
انجام مشاوره پژوهشی و آماریایران مشاور
انجام مشاوره پژوهشی و آماریآموزش پروپوزال نویسی
با شنیدن نام پروپوزال به یاد دانشگاه و پایان‌نامه می‌اُفتیم. همانطور که می دانید کلیه دانشجویان متقاضی مقطع دکترا و متقاضیان مقطع فوق لیسانس برای رشته های با ساختار تحقیقاتی ( Research ) در هر دانشگاهی که اقدام به اخذ پذیرش میکنند، به همراه مدارک اولیه باید پروپوزال هم داشته باشند. فراهم سازی طرح تحقیق که معمولاً بعنوان فصل اول یک رساله تحقیقی بحساب می آید اساسی ترین و نیز مشکل ترین مرحله تحقیق است. محقق قبل از انجام پژوهش باید به تهیه آن مبادرت کند واین فصل را تهیه و تنظیم کرده به نظر استاد راهنما یا هر فرد دیگری که محقق قصد دارد نتایج تحقیق را به او گزارش دهد، برساند. در این مرحله، استاد راهنما در تحقیق مختار است که طرح را بپذیرد یا رد کند یا احتمالاً با تغییراتی آن را تائید نماید.در صورتی طرح به هر شکلی مورد قبول واقع شود ، از آن پس محقق موظف است که طبق طرح تنظیم شده در پی انجام تحقیق بر آید. نکته حائز اهمیت این است که پروپوزال فقط به دانشگاه و پایان نامه خلاصه نمیشود وکاربردش فراتر از این است. پروپوزال‌نویسی، برای بررسی طرح یا پیشنهادی و تصمیم‌گیری درباره‌ی رد یا تأیید آن، در اقتصاد، تجارت و امور اجرایی بسیار رایج است.
با توجه به گسترش دوره های کارشناسی و کارشناسی ارشد در دانشگاه ها ،اهمیت مساله و نیاز دانشجویان و نیز سایر پژوهشگران آزاد و شاغل در دستگاه های دولتی و خصوصی در این نوشتار سعی نموده ایم که به بیان ساده به بحث و توضیح در مورد پروپوزال بپردازیم تا دوستانی که هنوز در این مورد اطلاعات کافی ندارند به خوبی راهنمایی شوند.در ادامه به بررسی مهم ترین مواردی می پردازیم که صحت تدوین طرح تحقیق منوط به رعایت آنهاست تا با چگونگی نوشتن یک پروپوزال کارآمد و اثرگذار آشنا شوید.( اطلاعات را به چند قسمت تقسیم میکنیم که خوبی بتونید مطالب رو بفهمید.)
معنای کلمه پروپوزال :
پروپوزال یک کلمه انگلیسی ( Proposal) به معنی پیشنهاد و یا طرح پیشنهادی و یا اظهار است.
پروپوزال چیست؟
همانطور که گفتیم ، پروپوزال یا طرح تحقیق ، پیش نویس پژوهشی است که شما می بایست برای اخذ مدرک تحصیلی خود انجام دهید.طرح تحقیق گزارش جامعی از برنامه ی پژوهشی محقق و توصیف منظم و منطقی آن می باشد. در پروپوزال ، شما به معرفی موضوعی که برای پایان نامه خود انتخاب کرده اید ، توضیح اهمیت آن موضوع ، ذکر پژوهش هایی که در گذشته در این باره صورت گرفته ، و نتایجی که فکر می کنید از تحقیق خواهید گرفت می پردازید. هم چنین روش یا روش هایی که در پژوهش از آن ها بهره خواهید گرفت را ذکر می کنید. گروهی معتقدند که تهیه طرح پژوهش، در واقع، «جهت یابی پژوهشی» می باشد، به این معنا که پس از تهیه طرح، پژوهشگر فقط باید خود را ملزم بداند که در چارچوب طرح نوشته شده حرکت نماید. پروپوزال باید حاوی اطلاعاتی باشد که خوانندگانش متقاعد شوند که شما ایده پژوهشی مهمی در سر دارید، دریافت درستی از ادبیات موضوع و مباحث مهم مربوط به آن دارید و در نهایت آنکه روش شما روشی معتبر است.
شاید اولین سوالی که به ذهن شما خطور می کند این باشد که تعریف پروپوزال قوی چیست؟
پروپوزال قوی:
کیفیت پروپوزال پژوهشی شما نه تنها به کیفیت پروژه تحقیقاتی شما بستگی دارد بلکه به کیفیت نگارشی پروپوزال نیز بستگی دارد. نحوه ی نگارش طرح تحقیق منعکس کننده ی هویت علمی پژوهش و به نوعی سند دانش و اعتبار علمی پژوهشگر است. یک پروپوزال نمی تواند قوی باشد مگر اینکه محتوای علمی آن قوی باشد و مفهوم قوی بودن محتوای علمی مستلزم اعتبار علمی ذاتی کار می باشد و همچنین دلالت بر به کارگیری تکنیک هایی منطبق بر آخرین پیشرفت های علمی دارد. دانشجویی که در طی نگارش رساله ی دانشگاهی خود می باشد، نیاز به تثبیت فضای مفهومی تحقیق خود دارد به گونه ای که امکان تعابیر گوناگون از آنرا از میان برده و با شرح روان و دقیق برنامه ی پژوهشی خود،بررسی اش را به سادگی امکان پذیر نماید. در صورتی که این بخش به دقت طراحی نشود، از قابلیت موفقیت پژوهش به میزان زیادی کاسته می شود. این خطر وجود دارد که یک پروژه پژوهشی خوب به دلیل آن که پروپوزال آن نگارش خوبی ندارد رد شود . از این رو به صلاح است که نگارش شما منسجم ، روشن و برانگیزاننده باشد.
هدف پروپوزال:
هدف کلی هر پروپوزال ترغیب خواننده آن به انجام کاری است. این خواننده می تواند یک مشتری بالقوه باشد که مثلاً در نظر داریم تشویق به خریداری محصول یا خدمات ما گردد، و یا کارفرمایی که می خواهیم او را به سرمایه گذاری در امر اجرای یک پروژه ترغیب کنیم.هر پروپوزال یک طرح برای برآورده ساختن یک نیاز پیشنهاد می نماید و دریافت کننده آن، طرح پیشنهادی را با توجه به اینکه پروپوزال مزبور به سوالات زیر تا چه اندازه خوب پاسخ می دهد، ارزیابی می نماید:
پیشنهاد ما چیست؟
برای انجام آن چگونه طرح ریزی کرده ایم؟
چه زمانی را برای انجام آن برنامه ریزی کرده ایم؟
چقدر هزینه برای انجام این طرح لازم است؟
فایده و ضرورت طرح برای انجام تحقیق
برای طرح تحقیق فوایدی است که برخی از آنها می تواند بقرار زیر باشد:
– جهت فعالیت و حرکت محقق را مشخص و روشن می سازد.
– صرفه جوئی در زمان و امکانات مادی می شود.
– محقق و همکاران او را از بیراهه وخطاها ی بیهوده باز می دارد.
– طرح تحقیق راهنمای است برای طرح یا تحقیقات نیمه تمام.
– میزان کار و سرعت محقق تا رسیدن به هدف را مشخص می سازد.
– تعداد متغیرهای مورد بررسی را مشخص میسازد.
– وظایف همه افراد و مسئولیت آنها را مشخص می کند.
اقداماتِ پیش از نوشتن:
در نگارش پروپزال سطح دانش مخاطبین و نیز موقعیت آنان بایستی در نظر گرفته شود. اگر مخاطب پروپوزال دارای دانش فنی کافی نیست، باید همراه در ابتدای آن یک مقدمه اجرایی به زبان غیرفنی و ساده آورده شود.هر آنچه در پروپوزال آمده است باید دقیق و واضح و منسجم باشد. نباید هیچ تناقضی یا مغایرتی بین بخش های مختلف یک پروپوزال وجود داشته باشد. فراموش نکنید که پروپوزال به عنوان نمونه ای از ماحصل کاری که محقق انتظار می رود، در نظر گرفته می شود. بنابراین پیشنهاد می شود برای ارائه پروپوزال مناسب مراحل زیر را طی کنید:
مخاطبتان را بشناسید
قبل از هر کاری باید توجه کنیم که این پروپوزال را برای چه کسی یا چه نهادی تنظیم می کنیم. برای این منظور، شما باید طرف مقابل خود را بشناسید. آیا آنها صاحبان کسب‌وکار هستند؟ آیا دانشگاهی هستند؟ از مسئولین دولتی هستند؟
اصولاً هر پروپوزال پژوهشی باید همه عناصر کلیدی مندرج درفرآیند پژوهش را داشته باشد و اطلاعاتی کافی را به خواننده بدهد تا او بتواند به ارزیابی پژوهش پیشنهادی بپردازد. برای آشنایی با ساختار پروپوزال لطفا مقاله نحوه نگارش و انجام پروپوزال را بخوانید.طرح پژوهشی باید به ترتیب در سه بخش و پاسخ گویی سه سوال زیر باشد:
الف ـ کلیات نظری طرح پیشنهادی -آنچه که می خواهید انجام دهید چیست ؟
شامل:
- بیان مساله
- مرور تحقیقات پیشین
- پرسش ها
- فرضیه ها ( در صورت دارا بودن )
- متغیرها ( در صورت دارا بودن آنها )
- تعاریف
- سازماندهی تحقیق
ب ـ روش شناسی_ چگونه آن را انجام خواهید داد؟
شامل:
- نوع پژوهش
- نوع روش شناخت علمی بکار رفته در پژوهش
- ابزار گردآوری داده ها
- پیش فرض ها
- محدوده ها و محدودیت ها
ج ـ اهمیت بررسی_چرا می خواهید آن را انجام دهید؟
شامل:
- کاربرد پژوهش
- مخاطبان پژوهش
- نوآوری های پژوهش
منبع مطالب سایت ایران مشاور می باشد.